Άγχος ή Διαταραχή Άγχους; Πώς να Ξεχωρίσετε τη Διαφορά και Πότε να Ζητήσετε Βοήθεια

Το άγχος είναι μια φυσιολογική, ανθρώπινη εμπειρία. Μας βοηθά να παραμένουμε σε εγρήγορση, να προετοιμαζόμαστε για προκλήσεις και να ανταποκρινόμαστε σε πιθανές απειλές. Στην πραγματικότητα, το καθημερινό άγχος πριν από ένα διαγώνισμα, μια συνέντευξη εργασίας ή μια σημαντική απόφαση, είναι απολύτως φυσιολογικό.

Όμως πότε το άγχος παύει να είναι βοηθητικό και μετατρέπεται σε πρόβλημα;

Η κατανόηση της διαφοράς ανάμεσα στο άγχος και την διαταραχή άγχους είναι καθοριστική για την ψυχική υγεία και για το πότε είναι καλό να ζητήσουμε επαγγελματική υποστήριξη.

Καθημερινό Άγχος: Ένα προστατευτικό συναίσθημα

Το άγχος στην καθημερινότητα είναι συνήθως παροδικό και συνδέεται με κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή πρόβλημα. Μπορεί να λειτουργήσει κινητοποιητικά. Για παράδειγμα:

• Το να ανησυχούμε για μια προθεσμία μάς βοηθά να οργανωθούμε.

• Το άγχος πριν από μια παρουσίαση μπορεί να ενισχύσει τη συγκέντρωσή μας.

• Η ανησυχία για ένα αγαπημένο πρόσωπο μπορεί να ενισχύσει την ενσυναίσθηση.

Στη Θετική Ψυχοθεραπεία, το άγχος δεν θεωρείται απαραίτητα παθολογικό. Αντιθέτως, ερμηνεύεται ως σήμα ότι ενεργοποιείται μια βασική μας ικανότητα—όπως η υπευθυνότητα, η φροντίδα ή η επιθυμία για επίτευξη.

Πότε το άγχος γίνεται διαταραχή

Μια αγχώδης διαταραχή υπερβαίνει το φυσιολογικό στρες. Πρόκειται για έντονο, επίμονο ή παράλογο φόβο που παρεμβαίνει σημαντικά στην καθημερινή λειτουργία.

Κοινά σημάδια διαταραχής άγχους περιλαμβάνουν:

• Συνεχείς, ανεξέλεγκτες σκέψεις ανησυχίας

• Σωματικά συμπτώματα όπως ταχυπαλμία, ένταση στους μυς ή αϋπνία

• Αποφυγή καταστάσεων (π.χ. κοινωνικές εκδηλώσεις, εργασία)

• Εμμονικές σκέψεις ή δυσκολία συγκέντρωσης

• Έντονη νευρικότητα χωρίς προφανή λόγο

Αν αναρωτιέστε "μήπως έχω διαταραχή άγχους;", είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει. Η θετική ψυχοθεραπεία για άγχος εστιάζει όχι μόνο στη μείωση των συμπτωμάτων αλλά και στην ανάδειξη των εσωτερικών πόρων του ατόμου.

Τύποι αγχωδών διαταραχών

1. Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (GAD): Έντονη και συνεχής ανησυχία για πολλούς τομείς της ζωής (π.χ. εργασία, υγεία, σχέσεις) για τουλάχιστον έξι μήνες.

2. Διαταραχή Πανικού: Επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού—αιφνίδια επεισόδια έντονου φόβου—και συνεχής φόβος για νέα επεισόδια.

3. Αγοραφοβία: Έντονος φόβος για μέρη ή καταστάσεις όπου η διαφυγή θεωρείται δύσκολη (π.χ. δημόσιοι χώροι, μέσα μεταφοράς).

4. Ειδικές Φοβίες: Παράλογοι και υπερβολικοί φόβοι για συγκεκριμένα αντικείμενα ή καταστάσεις.

5. Κοινωνική Φοβία (Κοινωνικό Άγχος): Έντονο άγχος σε κοινωνικές ή δημόσιες καταστάσεις, με φόβο αρνητικής αξιολόγησης ή απόρριψης.

6. Διαταραχή Άγχους Αποχωρισμού: Υπερβολικό άγχος όταν το άτομο αποχωρίζεται σημαντικά πρόσωπα ή το σπίτι του.

7. Επιλεκτική Αλαλία: Συνήθως σε παιδιά, η άρνηση ομιλίας σε συγκεκριμένα κοινωνικά περιβάλλοντα, ενώ στο σπίτι μιλούν φυσιολογικά.

Η προσέγγιση της Θετικής Ψυχοθεραπείας

Στη Θετική Ψυχοθεραπεία, το άγχος θεωρείται μήνυμα και όχι ελάττωμα. Αντί να επικεντρώνεται στο τι "δεν πάει καλά", η προσέγγιση αυτή αναζητά:

• Ποιες ικανότητες (όπως η φαντασία ή η τάξη) χρησιμοποιούνται με τρόπο υπερβολικό ή δυσλειτουργικό;

• Τι προσωπικό νόημα φέρει το άγχος;

• Πώς οι πρώιμες εμπειρίες ζωής επηρέασαν τη σχέση μας με την αβεβαιότητα;

Το άγχος δεν χρειάζεται να κατασταλεί, αλλά να ενσωματωθεί στη συνολική κατανόηση του εαυτού.

Πότε να ζητήσετε βοήθεια για το άγχος

Αν το άγχος:

• είναι συχνό και έντονο και διαρκεί για εβδομάδες ή μήνες

• επηρεάζει τον ύπνο, την εργασία ή τις σχέσεις σας

• σας οδηγεί σε αποφυγή καταστάσεων ή αποφάσεων

• νιώθετε ότι δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε μόνοι

Τότε είναι ίσως η κατάλληλη στιγμή να μιλήσετε με έναν επαγγελματία.

Η ψυχοθεραπεία για το άγχος μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε αν πρόκειται για διαταραχή ή μια περίοδο έντονου στρες και να βρείτε τρόπους υποστήριξης.

Αν χρειάζεστε υποστήριξη προσφέρω δωρεάν αρχική συνεδρία (30 λεπτά) για να συζητήσουμε τις ανάγκες σας και να δούμε αν η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει.

Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε.