Κατάθλιψη: Όταν η κρυφή αιτία είναι ο θυμός στραμμένος προς τον εαυτό

Τι είναι η κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη είναι μία από τις πιο συχνές και σοβαρές ψυχικές διαταραχές παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου 300 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Αποτελεί την κύρια αιτία αναπηρίας διεθνώς, λόγω της σημαντικής επίδρασής της στην καθημερινή λειτουργικότητα.

Η κατάθλιψη δεν είναι απλώς θλίψη. Πρόκειται για μια βαθιά και επίμονη κατάσταση χαμηλής διάθεσης, έλλειψης ενέργειας, απώλειας κινήτρων και συχνά, αποσύνδεσης από τη ζωή. Το άτομο μπορεί να αισθάνεται απελπισία, εξάντληση, απομόνωση ή υπερφόρτωση, ακόμη και χωρίς εμφανή εξωτερική αιτία.

Σε ορισμένες περιόδους της ζωής μας, η θλίψη και η χαμηλή διάθεση θεωρούνται φυσιολογικές αντιδράσεις σε δύσκολες συνθήκες, όπως ένα διαζύγιο ή η απώλεια αγαπημένου προσώπου.Όμως, όταν η κατάθλιψη είναι επίμονη και επανεμφανίζεται, μπορεί να υπάρχει ένα βαθύτερο, υποσυνείδητο αίτιο που τη συντηρεί.

Η κατάθλιψη έχει πολλές αιτίες, τόσο ψυχολογικής όσο και βιολογικής φύσης. Στο παρόν άρθρο, θα εξετάσουμε την κατάθλιψη μέσα από ένα ψυχοδυναμικό πρίσμα, εμπνευσμένο από την Θετική Ψυχοθεραπεία – εστιάζοντας στο πώς οι εσωτερικές συγκρούσεις, τα απωθημένα συναισθήματα και οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τον εαυτό μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξή της.

Ιδανική εικόνα εαυτού και μη ρεαλιστικές προσδοκίες

Στην πρώιμη ψυχολογική ανάπτυξη, το άτομο μπορεί να δημιουργήσει μια ιδανική εικόνα εαυτού, π.χ. «είμαι καλός, επιτυχημένος, αξίζω μόνο θετικές εμπειρίες». Αυτή η εικόνα συχνά συνοδεύεται από υψηλές προσδοκίες για συνεχή αποδοχή και μια ζωή χωρίς πόνο ή αποτυχίες.

Η ιδανική εικόνα εαυτού σχηματίζεται κυρίως σε περιβάλλοντα όπου τα λάθη, η αποτυχία ή οι συναισθηματικές ανάγκες δεν ήταν αποδεκτές. Δημιουργείται τότε ένα «εσωτερικό σενάριο» που λέει:

• «Αν είμαι τέλειος, θα είμαι ασφαλής και αγαπητός.»

• «Πρέπει πάντα να είμαι καλός.»

• «Οι άλλοι πρέπει να με αποδέχονται.»

• «Μόνο καλά πράγματα πρέπει να μου συμβαίνουν.»

Ο ρόλος του καταπιεσμένου θυμού

Όταν αυτή η εσωτερική ιδανική εικόνα απειλείται — π.χ. μέσω κριτικής, απόρριψης ή απογοήτευσης — η φυσική συναισθηματική αντίδραση είναι θυμός ή απογοήτευση.

Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι δεν εκφράζουν αυτά τα συναισθήματα γιατί:

• Η έκφραση επιθετικότητας δεν είναι αποδεκτή από τους γονείς και φροντιστές.

• Φοβούνται ότι ο θυμός θα καταστρέψει τις σχέσεις τους.

• Υπάρχει φόβος εγκατάλειψης, ιδιαίτερα αν οι πρώιμες εμπειρίες έδειξαν ότι η έκφραση θυμού οδηγεί σε απόρριψη.

  
  

Στην παιδική ηλικία, η εγκατάλειψη ισοδυναμεί με απώλεια ασφάλειας. Αυτός ο φόβος συχνά συνεχίζεται και στην ενήλικη ζωή και μεταφέρετε σε ενήλικες σχέσεις.

Όταν ο θυμός στρέφεται προς τον εαυτό

Ο καταπιεσμένος θυμός δεν εξαφανίζεται. Συχνά στρέφεται προς τον εαυτό, οδηγώντας σε:

• Σκληρή αυτοκριτική

• Ενοχή ή ντροπή

• Απόσυρση από σχέσεις και ευκαιρίες

• Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά

• Αίσθημα αποτυχίας ή συναισθηματική αποσύνδεση

  
  

Με τον καιρό, αυτή η διαδικασία ενισχύει την αίσθηση ανικανότητας και απομόνωσης — βασικά χαρακτηριστικά της κατάθλιψης.

Η συμβολή της Θετικής Ψυχοθεραπείας στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης

Στη Θετική Ψυχοθεραπεία, η συναισθηματική σύγκρουση δεν θεωρείται παθολογία, αλλά ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη. Στόχος είναι η συνειδητοποίηση και η κατανόηση των συναισθημάτων, όχι η καταπίεσή τους.

Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει:

• Αναγνώριση και επανεξέταση των εσωτερικών προσδοκιών.

• Δημιουργία ασφαλούς χώρου για την έκφραση καταπιεσμένων συναισθημάτων όπως ο θυμός ή η θλίψη.

• Εξερεύνηση των προσωπικών δυνάμεων και αξιών.

• Επαναφορά ισορροπίας στους βασικούς τομείς της ζωής: υγεία, επίτευξη, σχέσεις, αξίες.

  
  

Η κατάθλιψη μπορεί να είναι ένα μήνυμα ότι ήρθε η ώρα να αντιμετωπίσουμε εσωτερικές συγκρούσεις και να φροντίσουμε τις πραγματικές μας ανάγκες. Με τη σωστή υποστήριξη, μπορούμε να βρούμε ξανά ισορροπία και νόημα στη ζωή μας.

Αν χρειάζεστε υποστήριξη προσφέρω δωρεάν αρχική συνεδρία (30 λεπτά) για να συζητήσουμε τις ανάγκες σας και να δούμε αν η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει.

Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε.